Tereyağı yapımını anlatacağım. Vallahi...
'Burada ne alaka? Yemek sahifesi mi bura?" demeyin... Acayip keyifliyim...
Tazecik doğal sütten yoğurt yaptım da hayatımda ve bu yaşımda ilk defa!
Hey gidi de hey hey...
Anam sonra da tereyağı yapımını öğrenmeyeyim mi? Öğrenmeyeydim iyiydi ama oldu bi kere... Anlatmazsam çatadanak çatlarım...
Bi kere tereyağı, benim kahvaltıda olmazsaolmaz'ım... Evet.
Kahvaltıdan bi'şey anlamıyorum onun yokluğunda...
Kız, Allah beni n'apmaya, çok kolaymış ya?! Kolaymış da, sor bakalım bi'daha yapar mıyım? I-ıh... Anacım, iyi hoş da iki gıdım bi'şey çıkıyor en sonunda?! İvit. Şahakulade köy tereyağını alıyorum en doğalından pazardan oblomov bir tembelteneke olarak, koyuyorum masaya iki dakikada. Ne uğraşacağım yapmakla ayol?
Ama olay o değil. Bunu başarmış olmanın verdiği haz söz konusu. Bir kerecik de olsa deneyin derim. Hele ki ev yoğurdunu illaki yapın. Mis...
Kendimi ciddiyete davet edip, davetime de icabet ediyorum.
Başlıyoruz...
Süt, yoğurt ve krema'dan tereyağı yapılabiliyor. Damak zevkinize ve üşengeçlik derecenize göre istediğiniz birini seçebilirsiniz.
Hepisi de denenmiş, afiyetle yenmiş tarifler. Kimlerden mi? E, bittabi Pekbievhanımıgiller'den!
Mis gibi, doğal, lezzetli... Yapılanların tadına baktım ve hararetle tavsiye ettim gitti. (Şiddetle tavsiye edemeyeceğim çünkü şiddete karşıyım!)
Ayrıca da üşenmedim yazdım...
De hayde buyurun...
**Yöntem 1**
Malzemeler:
1lt.süt kaymağı (Süt doğal - açık satılandan olacak)
1 çy br. ılık süt
1 su br. soğuk su (Buzzz gibi)
Yıkama işlemi için soğuk su (Buzzz gibi)
Yapılışı:
Her gün alarak kaynattığımız (doğal-açık satılan) sütten topladığımız kaymakları 1 litrelik kavanozda muhafaza ederek biriktiriyoruz.
('Şehirde nerden bulucaz da alıcaz?' ve 'Sen şehirde yaşamıyosun galiba?' şeklindeki sorularınıza; 'Bulun bi şekilde' ve 'Evet' şeklinde cevap vericem bu arada.)
Kaymakları uygun (çukur) bir kaseye alıp, 5 dakika çırpıyoruz.
Kıvamı yoğunlaşan kaymağın üzerine ılık (sıcağa yakın) 1 çay bardağı suyu ilave edip, birkaç dakika daha çırpıyoruz. Kaymak, yağ şeklinde üstte toplanmaya başlayacak.
Bu aşamada 1 bardak soğuk su (buzdolabından) katarak tekrar birkaç dakika çırpacağız.
Buradan üstte biriken yağı ayrı bir kaba alacağız.(Mümkün olduğunca süzerek)
Ayrı kaba aldığımız yağı, 5 dakika buzlukta bekleteceğiz. (Dondurucu'da)
Buzluktan aldığımız yağın dibine biriken tortuyu iyice süzeceğiz.
Yıkama işlemi:
Bu aşamada buzdolabı soğukluğunda (önemli!) su kullanacağız. Derin bir kasede üzerine soğuk su döktüğümüz yağı sürekli karıştırarak yıkayacağız. Çıkan tortulu, süt rengindeki suları süzeceğiz. Su berraklaşana dek bu işlemi yapacağız. (önemli!)
Bu işlem yağın ömrünü uzatıp lezzetini arttıracaktır.
Afiyet olabilir...
(Hanım hanımcık Tv programındaki gibi bi tarif oldu :)
**Yöntem 2**
Malzemeler:
200 ml. krema
(Pınar tavsiye ediliyor. Ayrıca Tikveşli'nin katkı maddesi çok imiş haberiniz ola:)
Tuz
Yapılışı:
Kremayı blendır (ya da çırpıcınız her ne ise onunla yapın, kavanoz bile olur lakin daha uzun sürer) yardımı ile 10 dakika kadar çırpıyoruz. Süre değişken olabilir duruma göre.
Süt ve yağ ayrışıyor. Tülbent katkılı bir süzgeçte en az 2- 3 saat süzülmeye bırakın.
Sonrasında elde ettiğimiz yoğun kıvam (tereyağı) istenilen miktarda tuz ile karıştırın. Tuzsuz da tüketebilirsiniz.
Yıkama işlemi:
(Süt ile yapılanın aynı)
Oldukça soğuk su (ki buz ilaveli de olur, o derece yani :) içinde tereyağımızı yıkayacağız bir kaç kez. Berrak bir su elde edene dek...
Notlar:
Yaklaşık 60 gr. kadar tereyağı elde edebilirsiniz.
Tereyağından kalan (yıkama işlemindeki değil, öncesi) suyu atmayıp, kek - börek yaparken kullanabilirsiniz. Mis.
Krema önce kabarıp katılaşacak, sonra tekrar sıvılaşacak ve ardından ayrışacak. Yani; sabır!
Afiyet olabilir...
**Yöntem 3**
Malzemeler:
İstediğimiz litrede aldığımız açık - doğal süt
Uygun miktarda mayalama işlemi için yoğurt
İsteniyorsa tuz
Yapılışı:
Sütü mayalayıp yoğurt yapıyoruz (Ki ben yapıyorum çünkü acayip kolay, üşenmiyorum bak buna!)
Ertesi gün yoğurdun kaymağını alıp, kendisini yiyoruz bir güzel. Afiyet olabilir.
Bunu birkaç sefer yaparak, kaymak biriktiriyoruz. Yani bir hafta kadar yoğurt yaptıktan sonra, aşırdığımız kaymakları bir kavanoz ile buzlukta muhafaza ettikten sonra!
Kaymakları istediğimiz yöntemle (bkz: krema'daki notlar bölümü) çırpıyoruz...
İçerisine çok soğuk (hatta buzlu) su ilave ederek birkaç kez çırpma işlemi yapıyoruz.
Ve ayrıştırma... (Diğer yöntemlerde öğrendikti?)
Ve yıkama... (İsterseniz bunda yıkama işlemi yapmayabiliyorsunuz. Paşa gönül hesabı!)
İsterseniz tuzlayabilirsiniz.
Bitti...
Afiyet olabilir...
Notun Notu:
Süt ve yoğurt ile yapılanda kuş kadar, minnak, miniminnacık, acıcık, tadımlık, bi gıdımlık yağ çıkıyor. (Örneğin, mesela, faraza, misal olarak; 4lt sütten 2 çorba kaşığı kadar!)
Sinirleriniz sağlam, bileğiniz kuvvetli, dimağınız ferah ise buyurunuz yapınız...
Ellerinizden öperim.
Afiyetler, sağlıklar, huzurlar, doğala özdeş aromalar sizinle olsun.
EKSTRA
Yoğurt yapımı için de pratik bilgiler verivereyim bari oldu olacak diyorum... (Sanki biliyorum?! :)
Ben göz kararı - el yordamı ile yapıyorum ama aşağı yukarı / sağdan sola 3 / takribi / tecrübe ile sabit fikirli olarak şöyle bir ölçü verebilirim sanırsam galiba herhalde kanımca ve de zannımca;
1 lt. süt için 1 dopdolu yemek kaşığı suyu alınmış yoğurt.
( Suyun alınmasına takılmayın, yoğurt olunca gönlünü alırsınız. Ehü )
*Doğal - açık sütü bulup alıyoruz ve kaynatıyoruz.
Bir iki taşım kaynadı mıydı yeter. Başında durun vallahi, bir - iki demiyor puf diye taşıveriyor. Arada dibini neyin kontrol için karıştıracaksanız, kaymağını bozmayın, kenardan kenardan karıştırın. Orta ateş - kısık karışımı... Dibi tutmasın!
*Soğutun. Ilık hale gelecek yani minik parmağınızı süte daldırdığınızda sıcaklığı hissedeceksiniz ama yanmayacak. Sıcak olursa ekşi olur, soğuk olursa tutmayabilir, karışmam ona göre: Ilık!
*Uygun sıcaklığa gelince bekleteceğiniz yere alıp, hiç kıpırdamamasını sağlayın. Orada işleme devam edin...
Şimdi, kaymağı bozmadan, kenarından biraz süt alıp, mayalayacağınız yoğurdu inceltin ki karıştırması, kaynaşması kolay olsun.
Yoğurt önceden yaptığınızdan mayalamak için ayırdığınız ise mis gibi olur. Değil ise üzerinde 'doğal köy yoğurdu' vs. gibi ibareler bulunan bol kaymaklı bir yoğurt ile yapmanızı tavsiye ediyorum. (Sorma neden?! )
*İncelttiğimiz yoğurdu, 'inceldiği yerden kopsun, döküyorum işte n'olursa olsun' diyerek, yine kaymağı bozmadan kenardan kenardan süte ilave edin. Sakin, usulca... Kaşığı dipteyken hafif oynatarak karıştırıyormuş gibi yapın, çaktırmayın...
*Tencereyi hiç oynatmadan işleme devam edeceğiz.
(Bi düğün filan olsa oynasın ama durduk yere şimdi 'Bayram değil, ayran değil, nenem beni niye öptü' şeklinde oynamanın manasızlığı nedir, di mi ama?)
Evet, nerde kaldıkdı; tencereye kapak ve şifa niyetine bir süzgeç kapayabiliriz ki üzerine örteceğimiz bez içine girmesin. Ok...
Süzgecin üstünden bezi de örtüyoruz ki terleyince suyu emsin. Şimdi kapağını kapayabiliriz.
Yünlü gibi, pofuduk mufuduk, sıcacık ne varsa onunla da tencereyi koruma altına alın şimdi de. Ki, oda orkestrası -aman- sıcaklığı muhafaza olsun...
* En az 4 saat kıpraşmadan ıscacık orda kalsın...
*Sonra üzerini açıp, bir kaç saatte öylece bekleticez...
*En son buzdolabına alıcaz ama alırken yine kıpraştırmayacağız mümkünse. Ve 5-6 saatte dolapta bekleyecek. Yani 1 gününüzü alır bu işlem ona göre...
BİR BAŞKA TARİF mi?
He... Aklıma geldi son anda. Bir arkadaşım kavanozda yapıyor yoğurdunu. Hıhı...
MAYA İÇİN MALZEMELER: (5 litre süt ile yapılacak yoğurt için)
5 yemek kaşığı yoğurt
1 çimdik tuz
Yarım çay kaşığı şeker
1 çay kaşığı nişasta
Not: Tuz, yoğurdun çabuk ekşimemesini sağlıyor. Şeker, maya bakterilerinin çoğalmasını sağlıyor. Nişasta da kıvam veriyor. İvit.
YAPILIŞI:
Kaynayıp ılıyan sütü birer litrelik cam kavanozlara paylaştırın. Ya da her ne kadarlık istiyorsanız. Ama böyle olunca yiyeceğiniz kadar yoğurdu açıp kullanmış oluyorsunuz. Çaktınız köfteyi? Ok...
Maya karışımını hazırlayıp kavanozlara çok karıştırmadan paylaştırın ve kapaklarını sıkıca kapatın. Üstlerini örtün ki ıscacık kalsın. Bazı hanımlar ılık hale getirdikleri fırınlarının içinde bekletiyormuş mesela. Tabi ılıyınca kapıyorsunuz ha fırının düğmesini. 2-3 saat içinde yoğurt mayalanmış oluyor.
Ve önemli not; 1 gün boyunca açmayın yoksa sulanır maazallah.
Kavanozları buzdolabına koyun.
Uzun süreli buzdolabında muhafaza edebilirsiniz...
Bitti
E, artık afiyet olabilir... Bir şey değil canım n'olucak, rica ederim...
NOTun Notu:
Zevzek bölümleri çıkardığınızda göreceksiniz ki acayip kolay bi yapılışı var. Düşünün yani benim gibi oblomov bi tembelteneke bile yapıyorsa? Di mi ya?
İki dakka ciddi olabiliyorum ben n'apayım?
Bak ablası bak şu tereyağsı yağsı duruşuna...
